30.05.2025 tarihli ve 32915 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 9903 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yeni yatırım teşvik uygulaması yürürlüğe girmiştir.
Bu Karar ile 2012 yılından bu yana uygulanmakta olan 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ve 2018/11201 sayılı Karar kapsamında yürütülen Cazibe Merkezleri Programı yürürlükten kaldırılmış ve yerine, kalkınma planlarında öngörülen hedeflerle uyumlu, daha stratejik, dönüşüm odaklı ve proje bazlı bir teşvik sistemi getirilmektedir.
Yeni sistemde yalnızca üretim ve istihdamın artırılması değil; işletmelerin yeşil ve dijital dönüşüm süreçlerinin hızlandırılması ve uluslararası rekabet gücünün artırılması öncelikli amaçlar arasında yer almaktadır.
Bu sirkülerimizde Kararda öne çıkan bazı hususlar özetle sunulmaktadır.
1. Yeni Teşvik Sisteminin Genel Yapısı
9903 sayılı Karar ile yatırım teşvik sistemi üç ana uygulama alanı çerçevesinde yeniden yapılandırılmıştır:
A. Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi (Proje Bazlı Yaklaşım)
Bu kapsamda aşağıdaki üç alt program tanımlanmıştır:
- Teknoloji Hamlesi Programı,
- Yerel Kalkınma Hamlesi Programı ve
- Stratejik Hamle Programı.
Bu programlar kapsamındaki yatırımlar proje bazlı olarak değerlendirilmekte; katma değer, dışa bağımlılığı azaltma, arz güvenliği, yeşil-dijital dönüşüm gibi stratejik amaçlar doğrultusunda desteklenmektedir. Destek kararı, ilgili Komitelerce verilmektedir.
B. Sektörel Teşvik Sistemi
Sektörel Teşvik Sistemi, yatırım konusu ve sektöre göre belirlenmiş kriterleri sağlayan yatırımlar için geçerlidir. İki alt başlıktan oluşur:
- Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi
- Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi
Bu sistem kapsamında desteklenen yatırımlar, doğrudan destek unsurlarından yararlanabilir. Başvuru süreci proje bazlı değerlendirme gerektirmemektedir.
C. Bölgesel Teşvikler
Yukarıda sayılan her iki sistem (A ve B) kapsamında desteklenen yatırımlar, yatırım bölgesine göre aşağıdaki destek unsurlarından yararlandırılacaktır:
- Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
- Sigorta Primi Desteği (Sadece 6. bölgede uygulanan özel destek)
Böylece, yatırımlar hem projeye hem de coğrafi konuma bağlı olarak farklılaştırılmış şekilde desteklenmektedir.
Ayrıca, desteklerden yararlanacak yatırımların bu Karara ekli Ek-3’te belirtilen yatırım konularına yönelik olması ve bu konular için belirtilen şartları sağlaması gerekir. Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi, Dijital Dönüşüm Programı, Yeşil Dönüşüm Programı ve Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sisteminde sayılan “sanayi sicil belgesine sahip mevcut tesislerde yapılacak deprem veya yangın riskine karşı yapılan yatırımlar” için bu şart aranmayacaktır.
Asgari sabit yatırım tutarının ayrıca belirtilmemiş olduğu hallerde yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; 1 inci ve 2 nci bölgelerde 12 milyon TL, diğer bölgelerde ise 6 milyon TL olması gerekmektedir.
2. Destek Unsurları
Bu Karar ile sağlanan temel destekler aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
2.1. Teşvik Destek Unsurları Tablosu
Destek Unsurları
|
Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi
|
Sektörel Teşvik Sistemi
|
Gümrük vergisi muafiyeti
|
✔
|
✔
|
KDV istisnası
|
✔
|
✔
|
Vergi indirimi
|
✔
|
✔
|
Faiz veya kâr payı desteği
|
✔
|
✔
|
Makine desteği
|
✔
|
-
|
Yatırım yeri tahsisi
|
✔
|
✔
|
Sigorta primi işveren hissesi desteği (bölgeye göre)
|
✔
|
✔
|
Sigorta primi desteği (yalnızca 6. bölge)
|
✔
|
✔
|
2.2. Vergi İndirimi
Yeni Karar uyarınca 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi kapsamında uygulanan indirimli kurumlar vergisi desteğinde önemli değişiklikler yapılmıştır.
Bilindiği üzere, mevcut uygulamada genel kural olarak, yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlardan elde edilen kazançlara, ilgili teşvik belgesinde yer alan yatırıma katkı ve vergi indirim oranları dikkate alınarak yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren, yatırıma katkı tutarına ulaşılıncaya kadar indirimli kurumlar vergisi uygulanabilmektedir.
Yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını ifade etmektedir (Toplam yatırıma katkı tutarı = Toplam yatırım harcaması x Yatırıma katkı oranı).
İndirimli kurumlar vergisi oranı ise "[KV oranı - (KV oranı x Vergi indirim oranı)]" formülü ile hesaplanmaktadır.
Yeni sistemde yatırıma katkı oranları ve vergi indirim oranı aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
Karara göre;
- Teknoloji Hamlesi Programı kapsamında yatırıma katkı oranı %50,
- Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında %50,
- Stratejik Hamle Programı kapsamında %40,
- Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında %30,
- Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında ise %20
olarak belirlenmiştir.
Tüm bu program ve sistemler bakımından, vergi indirim oranı %60 olarak tespit edilmiştir.
Ayrıca, yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara uygulanabilecek yatırıma katkı tutarının üst sınırı %50 olarak belirlenmiştir (%80'den %50'ye düşürülmüştür).
2.2.1. Vergi İndirimi Uygulama Tablosu
Program / Sistem
|
Yatırıma Katkı Oranı
|
Vergi İndirim Oranı
|
Teknoloji Hamlesi Programı
|
%50
|
%60
|
Yerel Kalkınma Hamlesi Programı
|
%50
|
%60
|
Stratejik Hamle Programı
|
%40
|
%60
|
Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi
|
%30
|
%60
|
Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi
|
%20
|
%60
|
2.3. Makine Desteği
Yukarıdaki tablodan (2.1.) görüldüğü üzere, 2012/3305 sayılı Karar’dan farklı olarak “Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi” kapsamında desteklenen yatırımlar için “makine desteği” verileceği düzenlenmiştir.
Karara göre, talep edilmesi halinde, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında desteklenen yatırımlar için düzenlenen teşvik belgesinin yatırım süresi içinde temin edilen ve diğer masraflar hariç sadece makine ve teçhizatın birim fiyatı 2 milyon Türk Lirası ve üzerinde olan makine ve teçhizat bedelinin %25’ i yatırımcıya bütçe kaynaklarından ödenecektir.
Makine desteği tutarı;
a) Teknoloji Hamlesi Programı ve Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda sabit yatırım tutarının %15’ini aşmamak kaydıyla 240 milyon TL’yi,
b) Stratejik Hamle Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda sabit yatırım tutarının %15’ini aşmamak kaydıyla 180 milyon TL’yi,
geçemeyecektir.
Makine desteğinden faydalandırılan yatırımlara faiz veya kâr payı desteği sağlanmayacaktır.
3. Yeniden Değerleme ve Sınırlar
Teşvik belgesi kapsamında sağlanan KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği ve makine desteğinin faydalanma yılı esas alınarak yeniden değerleme oranı ile hesaplanan toplam değeri, yeniden değerleme oranı dikkate alınarak hesaplanmış gerçekleşen sabit yatırım tutarını geçemeyecektir.
Bu Karar ve eklerinde yer alan Türk Lirası cinsindeki tutarlar her yıl, bir önceki yıla ilişkin yeniden değerleme oranı dikkate alınarak takvim yılı başından geçerli olmak üzere güncellenecektir.
4. Mevcut Belge Sahipleri ve Geçiş Hükmü
Bu Kararın yürürlüğe girdiği tarihten önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri ile ilgili uygulamalara, teşvik belgesinin dayandığı karar ve ilgili diğer kararlar çerçevesinde devam olunacaktır.
Daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında temin edilen makine ve teçhizatın bu Karara istinaden düzenlenen teşvik belgesine devri yapılamayacaktır. Ancak, mevzuat düzenlemesi ya da ortaklık yapısı değişikliği nedeniyle yatırımın bağımsız üretim bölümlerine bölünmesi nedeniyle bölünen kısmın bu Karar kapsamında yeni bir teşvik belgesine devredilmesine, varsa fazladan faydalanılan desteğin geri alınması kaydıyla izin verilebilecektir.
Bu Karar kapsamında desteklenmeyen yatırım konularında daha önceki kararlara istinaden düzenlenmiş ve tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgelerine ilişkin kapasite artışına yol açacak makine ve teçhizat ilavesi yapılamayacaktır.
5. Teşvik Belgesi Başvuruları
Kararın yayım tarihinden önce yapılan başvurular eski karar (2012/3305) kapsamında değerlendirilecektir.
6. Süre Sınırı ve Geçerlilik
9903 sayılı Karar, 31.12.2030 tarihine kadar yapılacak başvurular için geçerli olacaktır.
Kararın bazı maddeleri (5. madde 11-14. fıkralar) 01.01.2026 tarihinde, diğer maddeler ise yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar (Karar Sayısı: 9903)
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan sunuma aşağıdaki bağlantı yoluyla ulaşabilirsiniz.
Yeni Yatrım Teşvik Sistemi - Mayıs 2025
Saygılarımızla.